Διαθήκες: Τι είδη υπάρχουν και τι διαφορές έχουν ;

Η σύνταξη της διαθήκης είναι κάτι που προβληματίζει πολύ κόσμο, που θέλει να προνοήσει για κάθε ενδεχόμενο στη ζωή του και να διασφαλίσει ό,τι θα διαφυλαχθούν οι επιθυμίες και τα συμφέροντα των συγγενών του. Με τη διαθήκη ο μελλοντικός κληρονομούμενος έχει τη δυνατότητα να καθορίσει ο ίδιος το τι θέλει, πώς θέλει, αλλά και σε ποιον θέλει να αφήσει την περιουσία του, μετά το θάνατό του. Αν και η σύνταξη διαθήκης είναι κατά βάση γνωστή στον κόσμο, στο παρόν άρθρο θα αναλύσουμε τα διαφορετικά είδη διαθήκης και τις διαφορές, που έχουν.

Η ιδιόγραφη διαθήκη.

Το πιο συνηθισμένο είδος διαθηκών είναι αυτό της ιδιόγραφης διαθήκης, η οποία όπως το λέει και ο τίτλος της συντάσσεται χειρόγραφα από τον ίδιο το διαθέτη. Για τη σύνταξη της χειρόγραφης διαθήκης απαιτείται μόνο ένα χαρτί και ένα στυλό. Χρειάζεται όμως προσοχή, διότι για να θεωρηθεί έγκυρη είναι υποχρεωτικό φέρει ορισμένα χαρακτηριστικά.

Ειδικότερα, θα πρέπει να αναγράφεται σε αυτή το πλήρες ονοματεπώνυμο του διαθέτη (π.χ. Παπαδόπουλος Γεώργιος του Ιωάννη), η ημερομηνία σύνταξής της (π.χ. Δευτέρα 13 Ιουνίου 2022), τα κληρονομιαία αντικείμενα (κινητά ή ακίνητα) και ποιος θα τα αποκτήσει μετά θάνατον και τέλος, η υπογραφή του διαθέτη (πλήρης υπογραφή και όχι μια απλή μονογραφή). Η διαθήκη αυτή φυλάσσεται από τον οποιοδήποτε και οπουδήποτε. Μπορεί δε να αλλαχθεί από το διαθέτη, οποτεδήποτε εάν αυτός το θελήσει, συντάσσοντας νέα διαθήκη.

Η ευκολία στη σύνταξη της ιδιόγραφης διαθήκης είναι προφανής, πολλές φορές όμως παρατηρείται το φαινόμενο να έρχονται στο φως διαθήκες άκυρες, είτε επειδή δεν περιέχουν κάποιο από τα απαραίτητα χαρακτηριστικά, είτε επειδή περιέχουν μουντζούρες, σβησίματα ή ακόμα και ασάφειες ως προς τη διάθεση της περιουσίας ή ως προς τους όρους που τυχόν θέτει ο διαθέτης. Έτσι κρίνεται αναγκαίο και σε αυτού του είδους τις διαθήκες να προηγηθεί κατάλληλη προετοιμασία και συμβουλή του διαθέτη από καταρτισμένο σε κληρονομικά ζητήματα δικηγόρο.

Η δημόσια διαθήκη.

Το δεύτερο είδος διαθηκών είναι αυτό της δημόσιας διαθήκης, η οποία συντάσσεται ενώπιον ενός συμβολαιογράφου με την παρουσία τριών μαρτύρων ή δύο συμβολαιογράφων με την παρουσία ενός μάρτυρα. Στην περίπτωση της δημόσιας διαθήκης, ο διαθέτης δεν χρειάζεται να συντάξει ο ίδιος τη διαθήκη, αλλά να δηλώσει προφορικά ενώπιον του συμβολαιογράφου και των μαρτύρων ποια είναι η βούλησή του, δηλαδή με απλά λόγια, τι θέλει να γράφει η διαθήκη του. Ο συμβολαιογράφος συντάσσει πρακτικό, στο οποίο θα πρέπει να αναγράφονται η χρονολογία και ο τόπος σύνταξης της διαθήκης, τα πλήρη στοιχεία του διαθέτη, τα πλήρη στοιχεία του συμβολαιογράφου και των μαρτύρων και η δήλωση του διαθέτη. Ο συμβολαιογράφος στη συνέχεια διαβάζει την πράξη του, παρουσία του διαθέτη και των μαρτύρων και αφού βεβαιωθεί στο σώμα αυτής ότι αναγνώστηκε, υπογράφεται από όσους ήταν παρόντες. Η δημόσια διαθήκη φυλάσσεται από το συμβολαιογράφο, ο οποίος τη δημοσιεύει μετά το θάνατο του διαθέτη.

Η μυστική διαθήκη.

Το τρίτο είδος διαθηκών είναι αυτό της μυστικής διαθήκης. Στην περίπτωση αυτή, ο διαθέτης συντάσσει τη διαθήκη του σε έγγραφο και στη συνέχεια παραδίδει αυτό σε σφραγισμένο φάκελο σε έναν συμβολαιογράφο με την παρουσία τριών μαρτύρων ή με την παρουσία δεύτερου συμβολαιογράφου και ενός μάρτυρα, δηλώνοντας ρητά ότι το έγγραφο αυτό περιέχει τη διαθήκη του.

Το ιδιωτικό έγγραφο που εγχειρίζεται στον συμβολαιογράφο δεν είναι απαραίτητο να έχει γραφτεί από τον ίδιο το διαθέτη, αλλά θα πρέπει να υπογράφεται από τον ίδιο και σε περίπτωση που έχει γραφτεί από τρίτο πρόσωπο, η υπογραφή του διαθέτη θα πρέπει να τίθεται στο τέλος κάθε σελίδας αυτής.

Ο συμβολαιογράφος στον οποίο παραδίδεται η μυστική διαθήκη, συντάσσει πρακτικό εγχείρησης και επάνω στο φάκελο στον οποίο έχει σφραγιστεί η διαθήκη αναγράφει το ονοματεπώνυμο του διαθέτη και την ημερομηνία. Στη συνέχεια αυτός θα πρέπει να υπογραφεί από το συμβολαιογράφο, το διαθέτη και τους παρόντες μάρτυρες. Και αυτή η διαθήκη φυλάσσεται από το συμβολαιογράφο, ο οποίος και τη δημοσιεύει μετά το θάνατο του διαθέτη.

Οι έκτακτες; διαθήκες.

Τέλος, ο νόμος ορίζει και την έκτακτη διαθήκη για να καλύψει περιόδους έκτακτης ανάγκης. Πιο συγκεκριμένα, τα άρθρα 1749, 1753 και 1757 του Αστικού Κώδικα ορίζουν τις διαθήκες σε πλοίο, σε εκστρατεία και σε αποκλεισμό. Κάθε μια περίπτωση, έχει τις δικές της προϋποθέσεις, οι οποίες θα πρέπει να ακολουθηθούν για τη νομιμότητα του εγγράφου.

*** Το γραφείο μας έχει μεγάλη εμπειρία με θέματα κληρονομικού δικαίου και μπορεί να σας συνδράμει αποτελεσματικά σε οποιοδήποτε ζήτημα αφορά τη σύνταξη, τη δημοσίευση και την προσβολή μιας διαθήκης. Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας.