Διαμεσολάβηση - Εξωδικαστική Επίλυση Διαφορών

Η Διαμεσολάβηση - Ένας Εξωδικαστικός Τρόπος Επίλυσης των Διαφορών

Ως διαμεσολάβηση νοείται μία διαρθρωμένη διαδικασία, βασικά χαρακτηριστικά της οποίας είναι η εμπιστευτικότητα και η ιδιωτική αυτονομία, στην οποία δύο ή και περισσότερα μέρη επιχειρούν εκουσίως, με καλόπιστη συμπεριφορά και συναλλακτική ευθύτητα, να επιλύσουν με συμφωνία μία διαφορά τους επιβοηθούμενα από ένα αμερόληπτο και ανεξάρτητο τρίτο το διαμεσολαβητή. 

Η διαμεσολάβηση συγκαταλέγεται στους ενναλακτικούς τρόπους επίλυσης των διαφορών. Όλο και περισσότεροι πολίτες (ιδίως σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης) επιλέγουν τη διαμεσολάβηση αντί της προσφυγής στα διαστήρια, καθότι αφενός αυτοί συνεχίζουν να διατηρούν τον πλήρη έλεγχο του περιεχομένου της διαφορά τους και αφετέρου το κόστος της διαδικασίας είναι σημαντικά μικρότερο από ότι ένας δικαστικός αγώνας.

Ο θεσμός της διαμεσολάβηση διέπεται εκ του Ν. 4640/2019.

Ποια είναι τα βασικά σημεία που θα πρέπει να συμπεριληφθούν στη συμφωνία υπαγωγής της διαφοράς στη διαμεσολάβηση;

Η συμφωνία υπαγωγής της διαφοράς στη διαμεσολάβηση αποτελεί ένα γραπτό κείμενο που είναι αναγκαίο να υπογραφεί από το σύνολο των μερών που θα επιλέξουν τη διαμεσολάβηση για την επίλυση της διαφοράς τους. Είναι απαραίτητο να περιλαμβάνει ρήτρες που αναφέρουν και εξηγούν τα εξής: 

α) το αντικείμενο της διαφοράς, καθότι η διαμεσολάβηση μπορεί να καλύψει το σύνολο της διαφορά ή συγκεκριμένα ζητήματα αυτής
 β) τα ονοματεπώνυμα των μερών και των παραστατών δικηγόρων τους, αλλά και των έτερων προσώπων (πραγματογνωμόνων) που θα συμμετάσχουν στη διαμεσολάβηση,
 γ) τη ρήτρα εμπιστευτικότητας, καθότι οτιδήποτε ειπωθεί στη διαμεσολάβηση είναι εμπιστευτικό και δεν μπορεί να αποκαλυφθεί σε οποιονδήποτε χωρίς την ρητή συναίνεση και άδεια των μερών, εκτός αν υπάρχει υποχρέωση απορρέουσα εκ του νόμου,
 δ) τη ρήτρα του απορρήτου, σύμφωνα με την οποία οποιεσδήποτε προσφορές, παραχωρήσεις και παραδοχές λάβουν χώρα στη διαμεσολάβηση δεν είναι δυνατόν να γνωστοποιηθούν σε τρίτα πρόσωπα, ούτε μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε δικαστήριο ή διαιτησία,
 ε) την ουδετερότητας και την αμεροληψία του διαμεσολαβητή,
 στ) την αμοιβή του διαμεσολαβητή,
 ζ) τον χρόνο και τον τόπο της διαμεσολάβησης. 

Η συμφωνία υπαγωγής δέον όπως διασφαλίζει ότι οι νομικές υποχρεώσεις των παρευρισκόμενων στη διαδικασία  μερών  είναι καταγεγραμμένες, συμφωνημένες και καταχωρημένες.

Ποιός είναι ο ρόλος των δικηγόρων στη Διαμεσολάβηση;

Τα μέρη συμμετέχουν στη διαδικασία της διαμεσολάβησης παρουσία των δικηγόρων τους, οι οποίοι τους παρέχουν τις νομικές συμβουλές τους κατά το στάδιο των διαπραγματεύσεων.

Οι νομικοί παραστάτες συμμετέχουν ενεργά και στο στάδιο κατάρτισης της τελικής συμφωνίας επίλυσης της διαφοράς, φροντίζοντας να προσδίδονται οι προσήκουσες νομικές διατυπώσεις στα συμφωνηθέντα μεταξύ των μερών και να βεβαιώνονται ότι ο εντολέας τους έχει κατανοήσει τους όρους της τελικής συμφωνίας επίλυσης της διαφοράς προτού την υπογράψει.

Οι νομικοί παραστάτες υπαγορεύουν στον διαμεσολαβητή τους όρους της συμφωνίας, ο οποίος με τη σειρά του την περιλαμβάνει στο πρακτικό διαμεσολάβησης. Η συμφωνία δεν είναι δεσμευτική μέχρι και την υπογραφεί από τα μέρη, τους νομικούς παραστάτες και το διαμεσολαβητή.

Πώς καθίσταται εκτελεστό το πρακτικό της Διαμεσολάβησης;

Μετά το πέρας της διαδικασίας διαμεσολάβησης, το πρακτικό υπογράφεται από το διαμεσολαβητή, τα μέρη και τους πληρεξουσίους δικηγόρους αυτών. Κάθε μέρος δικαιούται να παραλάβει ένα ισόκυρο πρακτικό, το οποίο μπορεί να κατατεθεί οποτεδήποτε στη γραμματεία του αρμόδιου Πρωτοδικείου του τόπου που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση της υπόθεσης για την οποία έλαβε χώρα η διαμεσολάβηση. Κατά την κατάθεση υποβάλλεται παράβολο ποσού πενήντα ευρώ, το ύψος του οποίου δύναται να αναπροσαρμόζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης.

Από την κατάθεση στη γραμματεία του αρμόδιου Πρωτοδικείου, το πρακτικό διαμεσολάβησης αποτελεί εκτελεστό τίτλο σύμφωνα με το άρθρο 904 §2 περ. γ΄ ΚΠολΔ. Το απόγραφο για την εκτέλεση εκδίδεται σύμφωνα με τα άρθρα 915 -918 ΚΠολΔ, από το δικαστή του Πρωτοδικείου, στη γραμματεία του οποίου έχει κατατεθεί το πρακτικό της διαμεσολάβησης, δίχως να επιβάλλονται άλλα έξοδα υπέρ Δημοσίου.

Αν στην περιεχόμενη στο πρακτικό διαμεσολάβησης συμφωνία περιλαμβάνονται και διατάξεις που αφορούν δικαιοπραξίες υποκείμενες εκ του νόμου σε συμβολαιογραφικό τύπο, οι διατάξει αυτές είναι αναγκαίο να περιβληθούν τον ανωτέρω τύπο. Μάλιστα στην ως άνω περίπτωση εφαρμογής τυγχάνουν οι διέπουσες τη σύνταξη και τη μεταγραφή τέτοιων συμβολαιογραφικών εγγράφων ρυθμίσεις.